Μια συναρπαστική περιήγηση στη μουσική πρωτοπορία του 20ού αιώνα προτείνει η φετινή συμμετοχή του Ελληνικού Συγκροτήματος Σύγχρονης Μουσικής στο Φεστιβάλ Αθηνών, στις 24 Ιουνίου 2008, στις 21.00, στην αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής.
Το ΕΣΣΜ, υπό τη διεύθυνσή μου, σε συνεργασία με το σύνολο κρουστών «ΤΥΠΑΝΑ» (καλλ. διεύθυνση Δημήτρης Δεσύλλας), θα παρουσιάσει το «Ballet Méchanique» του George Antheil για 4 πιάνα και 6 κρουστούς, τα «Εόντα» του Ιάννη Ξενάκη για πιάνο και 5 χάλκινα, το «Ancient Voices of Children» του George Crumb για μετζοσοπράνο, αγόρι σοπράνο, όμποε, άρπα, ενισχυμένο πιάνο, μαντολίνο και κρουστά και το έργο μου «Concertino για κοντραμπάσο και κρουστά».
Εκτός από το ΕΣΣΜ και τα «ΤΥΠΑΝΑ», στη συναυλία συμμετέχουν ως σολίστ η Αγγελική Καθαρίου (μέτζο σοπράνο), ο Ορφέας – Λάζαρος Πολυχρονίδης (αγόρι σοπράνο), ο Ερμής Θεοδωράκης (πιάνο) και ο Άγγελος Ρεπαπής (κοντραμπάσο).
Λίγα λόγια για τα έργα που θα παρουσιάσουμε στη συναυλία :
Το «Ballet Méchanique» για 4 πιάνα και 6 κρουστούς, αποτελεί μια από τις πολλές εκδόσεις του έργου αυτού, το οποίο αρχικά συνετέθη για να αποτελέσει soundtrack της ομώνυμης ταινίας του Γάλλου ζωγράφου Fernand Léger και του κινηματογραφιστή Dudley Murphy. Καθώς όμως ο Antheil και οι δημιουργοί της ταινίας δούλευαν ξεχωριστά, όταν προσπάθησαν να συνενώσουν μουσική και φιλμ το αποτέλεσμα δεν ήταν ικανοποιητικό.
Το έργο γνώρισε αρκετές πρώτες εκτελέσεις, ανάλογα με τις διαφορετικές εκδόσεις του, και προκάλεσε αντιφατικές αντιδράσεις (ας μην αναφέρουμε τους ξυλοδαρμούς !!!). Παρ’ ότι υπήρξε εξαιρετικά επιτυχημένο στο Παρίσι, ήταν παταγώδης αποτυχία στη Νέα Υόρκη και στην πραγματικότητα η καριέρα του Antheil ως «σοβαρού» συνθέτη ποτέ δεν συνήλθε από αυτό το πλήγμα.
Τα «Εόντα» για πιάνο και 5 χάλκινα γράφτηκαν το 1963-4. Η παγκόσμια παρουσίαση έγινε το Δεκέμβριο του 1964 στο Domaine Musical του Παρισιού υπό τη διεύθυνση του Pierre Boulez.
Το έργο κάνει χρήση της στοχαστικής και της συμβολικής μουσικής. Κάποια από τα οργανικά μέρη, για παράδειγμα το σολιστικό μέρος του πιάνου στην αρχή, δημιουργήθηκαν σε έναν υπολογιστή IBM 7090 στην Place Vendôme του Παρισιού.
Στο score παρουσιάζονται κάποιοι Ελληνικοί χαρακτήρες, οι οποίοι όμως δεν έχουν σχέση με την παράσταση. Δείχνουν την επιλογή συγκεκριμένων τονισμών και λογικών διαδικασιών και λειτουργούν ως εγχειρίδιο για την ανάλυση του έργου.
Το έργο «Ancient Voices of Children» συντέθηκε το καλοκαίρι του 1970 ως παραγγελία του Elizabeth Sprague Coolidge Foundation, ενόσω ο Crumb βρισκόταν στο Tanglewood. Πρόκειται για έναν κύκλο από εκτεταμένες συνθέσεις για φωνή, βασισμένες σε ποίηση του Federico García Lorca. Τα αρχέγονα νοήματα της ποίησης του Lorca -η ζωή, ο θάνατος, ο έρωτας, η μυρωδιά της γης, οι ήχοι του ανέμου και της θάλασσας- μπλέκονται με τις μουσικές εικόνες του Crumb.
Τέλος το έργο μου «Concertino για κοντραμπάσο και κρουστά» αποτελεί μεταγραφή του «Concertino για κοντραμπάσο και ορχήστρα» που γράφτηκε το 2000 για τον Edwin Barker, σολίστ στην πρώτη παρουσίαση με την Pro Arte Orchestra της Βοστόνης και το μαέστρο και συνθέτη Gunther Schuller. Πρόκειται για ένα έργο γραμμένο σε ελεύθερη φόρμα. Διατηρεί όμως αρκετά από τα χαρακτηριστικά ενός κοντσέρτου και κυρίως τον πρωταγωνιστικό ρόλο του σολίστα και το διάλογο ανάμεσα στο σολίστα και το σύνολο των κρουστών.
Το Concertino έχει τρία σύντομα μέρη : το πρώτο (prestissimo) βασίζεται σε πολύ γρήγορα δεξιοτεχνικά περάσματα του σόλου που διακόπτονται από μελωδικά τμήματα και σύντομα σχόλια του συνόλου κρουστών. Το δεύτερο μέρος (cantilena), είναι μια μεγάλη μελωδία, εν μέρει βασισμένα σε ένα παλιό μου έργο για πιάνο. Το κοντραμπάσο παίζει συχνά σε υψηλή περιοχή. Το τρίτο μέρος (presto) χρησιμοποιεί κάποιες από τις σύγχρονες τεχνικές και είναι γραμμένο σε ιδιαίτερα ελεύθερη φόρμα.
Δυστυχώς αυτή τη φορά, καθώς η συναυλία αποτελεί παραγωγή του Φεστιβάλ, δεν θα υπάρχουν δωρεάν προσκλήσεις. Έτσι όσοι φίλοι ενδιαφέρεστε να παρακολουθήσετε, σπεύσατε να προμηθευτείτε εισιτήρια, τα οποία ευτυχώς δεν είναι πολύ ακριβά (30 ευρώ η Α΄ζώνη, 20 ευρώ η Β΄ζώνη και 10 ευρώ το μειωμένο). Εκτός από τα εκδοτήρια του Φεστιβάλ (Πανεπιστημίου 39 - εντός στοάς Πεσμαζόγλου - Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα - Παρασκευή: 8:30-16:00, Σάββατο: 9:00-14:30, τηλ. +30 - 210 32 72 000), υπάρχει δυνατότητα αγοράς και στα ταμεία του Μεγάρου Μουσικής.
Σας περιμένουμε !
